Propozycja odznak

Maciej Bętkowski Zakopane 5.05.2022r. Prezes Koła Przewodników Tatrzańskich PTTK im.Klimka Bachledy w Zakopanem.
Zarząd Koła Przewodników Tatrzańskich PTTK
im.Klimka Bachledy w Zakopanem.
ul.Krupówki 12
34-500 Zakopane.

Na zakończenie kadencji naszej działalności jako Zarządu Koła Przewodników Tatrzańskich PTTK im.Klimka Bachledy w Zakopanem, proponuję rozważenie mojej propozycji, aby dla naszych Koleżanek i Kolegów Honorowych i Zasłużonych Członków Koła Przewodników Tatrzańskich im.Klimka Bachledy w Zakopanem, ustanowić okolicznościową odznakę - blachę przewodnicką. Blacha ta wzorowana by była na środowiskowej blasze naszego Koła i miała by takie same wymiary i kształt okrągły z napisem na obwodzie: HONOROWY PRZEWODNIK TATRZAŃSKI lub ZASŁUŻONY PRZEWODNIK TATRZAŃSKI. W środku był by stylizowany wizerunek kozicy na skale, a pod spodem na serduszku napis PTTK.

Oficjalne, historyczne zapisy tekstowe, związane z powstaniem pierwszej odznaki przewodnickiej, nazywanej popularnie „blachą”, po polskiej stronie Tatr, znajdują się w sprawozdaniach z posiedzeń Wydziału Towarzystwa Tatrzańskiego zamieszczonych w „Pamiętniku Towarzystwa Tatrzańskiego” z 1887 roku. Dowiadujemy się tam, że na posiedzeniu Wydziału TT w dniu 9 maja 1887 roku, Profesor Walery Eliasz przedstawił kosztorys 60 odznak dla przewodników tatrzańskich, a Wydział TT asygnował na ten cel 48 złr. Następnie w sprawozdaniu z posiedzenia Wydziału TT z dnia 14 sierpnia 1887 roku, odnotowane jest, że do tego dnia wydano przewodnikom tatrzańskim 48 odznak i książeczek służbowych.
Odznaki wytłoczone były z cienkiej 0,5 mm grubości mosiężnej blachy i miały kształt owalny.

Na 332 posiedzeniu Wydziału TT w dniu 15 maja 1900 roku, zapadła decyzja o potrzebie bezzwłocznego sporządzenia nowych odznak i książeczek służbowych dla przewodników tatrzańskich
Nowe odznaki zostały wykonane w fabryce Jakubowskiego i Jarry w Krakowie według rysunku Walerego Eliasza. Były okrągłe, z białego metalu – blachy alpakowej ( miedzianoniklowej ) o grubości 0,75 mm.

Na tej odznace, wzorowana jest obecnie obowiązująca, nasza blacha środowiskowa, ze zmianami dokonanymi w 1967 roku, polegającymi na likwidacji dwóch znaków ognia z poprzedniej odznaki i dodaniu do dawnego napisu na obwodzie słowa „ZAKOPANE”.

Pomysłodawcą wybicia tej blachy środowiskowej był Przewodnik Tatrzański Jan Krupski Prezes Koła Przewodników Tatrzańskich PTTK im.Klimka Bachledy w Zakopanem. Graficzny projekt wykonał artysta plastyk Marek Szczęsny. Odznaki wykonał artysta plastyk Stanisław Lubertowicz w swojej pracowni grawerskiej w Nowym Targu.
Proponuję, aby nowa okolicznościowa blacha przewodnicka była koloru złotego, tak jak nasza blacha środowiskowa Przewodników Tatrzańskich I klasy.

Proponuję także, aby blachy wręczane były Honorowym i Zasłużonym Przewodniczkom i Przewodnikom Tatrzańskim bezpłatnie. Koszt wykonania jednej blachy przewodnickiej, przewodników I klasy, jaki był kiedyś, gdy te blachy wykonywano, nie był zbyt wysoki. Teraz będzie wyższy, ale jest on w granicach możliwości finansowych naszego Koła, przy czym, moglibyśmy się, jako Koło Przewodników Tatrzańskich, zwrócić do Zarządu Oddziału Tatrzańskiego PTTK w Zakopanem z prośbą o dofinansowanie. Wspólnie bowiem, nasze Koło Przewodników Tatrzańskich i Oddział Tatrzański PTTK opracowały regulamin, szatę graficzną i wydały „Książeczkę Zdobywania Odznak Szlaków Tatr Polskich.”. Książeczki te sprzedawane są w Oddziale Tatrzańskim po 10 zł. Koszt wydania jednej takiej książeczki wynosił około 3 zł. Książeczek tych sprzedaliśmy już ponad tysiąc sztuk i ponad tysiąc osób zdobywa już odznaki szlaków Tatr Polskich. Z tego tytułu w kasie Oddziału Tatrzańskiego PTTK przybyło ponad 7 tys złotych. W obecnej kadencji Zarząd Oddziału Tatrzańskiego PTTK, w którego zebraniach uczestniczę, przyznał dwukrotnie dotację po 5 tys złotych dla Klubu Speleologicznego, działającego podobnie jak nasze Koło Przewodników Tatrzańskich, w strukturach Oddziału Tatrzańskiego PTTK w Zakopanem. Dotacje te każdorazowo przyznawano na wniosek złożony przez Klub Speleologiczny. Możemy więc także my, jako Koło Przewodników Tatrzańskich złożyć podobny wniosek i na pewno dotację na wykonanie blach dla Honorowych i Zasłużonych Przewodniczek i Przewodników Tatrzańskich dostaniemy.
Wykonanie i wręczenie tych blach Honorowym i Zasłużonym Przewodniczkom i Przewodnikom Tatrzańskim będzie dla nich miłym gestem ze strony Koła Przewodników Tatrzańskich PTTK im.Klimka Bachledy i Oddziału Tatrzańskiego PTTK w Zakopanem, i równocześnie wzorem do naśladowania dla młodszych Koleżanek i Kolegów z naszego Koła.

Dlatego proszę Zarząd Koła Przewodników Tatrzańskich PTTK im.Klimka Bachledy o przychylne rozważenie mojej powyższej propozycji i o pozytywne jej zaakceptowanie, za co z góry dziękuję.

Maciej Bętkowski

Powrót